terug

Differentiatiestage Endocrinologie

Kinderendocrinologie

Duur
6 maanden
Wat gaat de aios leren?

Waarom een profileringsstage in de kinderendocrinologie?
Groei en puberteit spelen een centrale rol in de ontwikkeling van een kind. Een verdieping in de (patho)fysiologie hiervan is daarom zinvol voor elke kinderarts. Een profileringsstage in de kinderendocrinologie vormt een goede basis voor een fellowship kinderendocrinologie, of een vervolg als algemeen kinderarts met als aandachtsgebied kinderendocrinologie. 

Waarom kinderendocrinologie in het Radboudumc Nijmegen?
Wij zijn een groot kinderendocrinologisch centrum met ongeveer 2000 controle patiënten en ca. 300 nieuwe patiënten per jaar. Wij zijn een actief onderdeel van het Radboudumc Expertisecentrum Geslacht & Gender (REG&G) en het Radboud Adrenal Centrum (RAC). Tevens is onze afdeling verbonden aan het Kinderdiabetes Centrum Nijmegen (KDCN) waar secundaire en tertiaire zorg plaatsvindt voor kinderen met diabetes. Naast onze expertisezorg, oefenen wij de kinderendocrinologie in de volle breedte uit.

Wat is onze patiëntenpopulatie?
Natuurlijk hebben we veel kinderen onder behandeling met groeihormoontherapie,  bijnier-problematiek, schildklierproblemen of te vroege/te late puberteit. We werken in interdisciplinaire behandelteams in de zorg voor kinderen met een variatie in geslachtelijke ontwikkeling (DSD), genderdysphorie, Turner syndroom, Klinefelter syndroom en  adrenogenitaal syndroom. Voor kinderen met schildklierproblemen hebben wij een speciaal spreekuur samen met de afdeling radiologie ontwikkeld. De kinderendocrinologie heeft veel raakvlakken met de klinische genetica als het gaat om kinderen met een kleine lengte (denk bijvoorbeeld aan Silver Russel syndroom, Turner syndroom, Noonan syndroom of botdysplasie), of juist grote lengte (zoals Klinefelter syndroom of Marfan syndroom). Deze patiënten zul je daarom zeker ook tegenkomen tijdens je stage.
Onze kinderdiabeteszorg is georganiseerd in het Kinder Diabetes Centrum Nijmegen (KDCN, www.kdcn.nl), een samenwerkingsverband  met het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Nijmegen. Voor de stagebeschrijving kinderdiabeteszorg verwijzen we naar het desbetreffende stageplan.

Wat zijn onze belangrijkste speerpunten?

  • De kinderendocrinologie heeft een coördinerende rol in het Radboudexpertisecentrum Geslacht & Gender (coördinator prof. dr. H. Claahsen, kinderendocrinoloog). Binnen dit centrum staan 2 thema’s centraal.
    • DSD: Jaarlijks worden binnen het DSD expertise centrum ongeveer 10-20 nieuwe kinderen geëvalueerd i.v.m. een onduidelijk geslacht, ruim 140 meisjes met Turner syndroom en ongeveer 20-30 jongens met Klinefelter syndroom. Onze expertisezorg vindt plaats in speciaal hiervoor opgerichte interdisciplinaire poliklinische spreekuren.
    • Genderdysphorie: Sinds 2020 bieden we interdisciplinaire zorg voor kinderen en jongeren met vragen over genderidentiteit. Wij zien wekelijks 3-4 nieuwe jongeren en begeleiden inmiddels meer dan 200 kinderen/jongeren in ons interdisciplinair team. We werken nauw samen met onze netwerk partners Mutssaersstichting, OOG psychologen en Youz, welke naar ons centrum kunnen verwijzen voor medische behandeling wanneer zij de diagnose genderdysphorie hebben gesteld.
  • De bijnier: In samenwerking met verschillende afdelingen waaronder de (kinder)endocrinologie, interne geneeskunde en laboratoriumgeneeskunde is in 2010 het Radboud Adrenal Centre (www.umcn.nl/Zorg/Afdelingen/Bijniercentrum) opgericht (coördinator Prof. dr. H. Timmers, endocrinoloog); een expertise centrum voor kinderen en volwassenen met bijnieraandoeningen. Wij hebben onder andere veel ervaring in de behandeling van kinderen met het adrenogenitaal syndroom (AGS), inmiddels hebben we ca. 90 kinderen met AGS onder behandeling. Voor deze patiëntengroep is een speciaal poliklinisch spreekuur ontwikkeld en organiseren we bijeenkomsten voor ouders en kinderen.
     

Wie zijn wij?
De subafdeling kinderendocrinologie wordt gevormd door 3 vaste stafleden:

  • prof. dr. Hedi Claahsen (oa. opleider kinderendocrinologie). Aandachtsgebied: DSD, genderdysphorie, AGS, schildklierpathologie.
  • dr. Petra van Setten (oa. stagebegeleider kinderendocrinologie). Aandachtsgebied: Noonan syndroom, Klinefelter syndroom, groeihormoon-behandeling.
  • dr. Janiëlle van der Velden, (oa. plv. opleider kinderendocrinologie). Aandachtsgebied: Turner syndroom, DSD, Prader-Willi syndroom.

Ons team bestaat verder uit kinderarts-endocrinologen in opleiding (fellows),  een gespecialiseerd verpleegkundige, een physician assistant,  een verpleegkundig specialist en meerdere promovendi. 

Wij zijn actief betrokken in het onderwijs aan de faculteit Medische Wetenschappen en de Hogeschool Arnhem-Nijmegen. Daarnaast verzorgen we onderwijs aan aios, kinderartsen, coassistenten, verpleegkundigen en paramedici. Onderzoek vindt met name plaats in het kader van transgenderzorg, AGS en DSD (waaronder ook Turner syndroom).

Hoe ga ik leren?

Wat kun je als arts-assistent betekenen binnen onze afdeling?
Kinderendocrinologie is bij uitstek een poliklinisch vak. Daarom zul je ook veel deelnemen aan onze (interdisciplinaire) poliklinische spreekuren. Hierbij zul je ook wekelijks nieuwe patiënten zelfstandig zien (onder supervisie) en heb je een eigen telefonisch spreekuur. Wij vinden het belangrijk dat je kennis maakt met alle facetten van de kinderendocrinologie. Tijdens je stage kinderendocrinologie draag je het consultensein en ben je daarmee verantwoordelijk voor de klinische patiënten en telefonische consulten vanuit de regio. Ook beantwoord je de consulten die via de endoconsultenmail binnenkomen en participeer je in de videoconsulten met de regionale ziekenhuizen. Jij zult kennis maken met functietesten, die in ons ziekenhuis vaak in dagbehandeling worden uitgevoerd.
Eenmaal per week hebben we een kinderendocrinologiebespreking waarin we patiënten, richtlijnen, congressen en protocollen bespreken. Uiteraard ben je hierbij ook actief betrokken door eigen patiënten voor te dragen en te bespreken. Bij dit overleg is altijd een klinisch chemicus met expertise op het gebied van kinderendocrinologische (functie) testen aanwezig en maandelijks ook de kinderartsen vanuit het kinderendocrinologisch netwerk Zuid-Oost Nederland. Op uitnodiging schuiven soms ook andere specialisten aan. Naast de kinderendocrinologiebespreking zul je ook betrokken worden in onze overige patiëntenbesprekingen, zoals bijvoorbeeld de interdisciplinaire bespreking voor kinderen met DSD, gender dysphorie, Turner syndroom, Klinefelter syndroom of AGS, maar ook de bespreking met de genetica of de  internist-endocrinologen.

Wat zijn de leerdoelen van de profileringsstage kinderendocrinologie?
Het algemene leerdoel is het zelfstandig kunnen diagnosticeren en behandelen van  kinderen met veel voorkomende endocriene ziektebeelden.

Na de stage ben je in staat tot:

  • Een goede interpretatie van de groeicurve, toegespitst op de leeftijdsfase van het kind;
  • Het adequaat diagnosticeren van een kind met kleine/grote lengte dan wel vroege/late puberteit;
  • Het inschatten van de invloed van onderliggende ziekten op groei en ontwikkeling;
  • Het juist aanvragen en interpreteren van endocriene functie testen;
  • De eerste opvang te verzorgen voor een kind met DSD
  • De behandeling van vroege/ late puberteit te verzorgen, in samenspraak met een kinderendocrinoloog
  • Kritische evaluatie van de interprofessionele samenwerking

En heb je kennis genomen van:

  • het ziektebeeld adrenogenitaal syndroom;
  • groeihormoonbehandeling;
  • het herkennen van syndromen.
  • de eerste evaluatie en het vervolg van een neonaat met DSD
  • de zorgketen van een kind met genderincongruentie
  • schildklierpathologie

Er wordt verwacht dat je een klinisch vraagstuk onderzoekt en uitwerkt in de vorm van een protocol. Tevens verwachten we dat je participeert in het kinderendocrinologie onderwijs. Er zijn mogelijkheden voor het uitvoeren van een wetenschappelijk project of het schrijven van een case-report. Afhankelijk van je persoonlijke voorkeuren en leerdoelen zal vooraf besproken worden welke accenten jij tijdens je stage wilt leggen.
Omdat binnen de kinderendocrinologie veel samengewerkt wordt in interprofessionele teams vinden wij kritische reflectie van de interprofessionele samenwerking belangrijk. Reflectie kan plaats vinden door bijvoorbeeld vragen als: Wordt elkaars expertise optimaal benut? Was er meerwaarde om de patiënt samen te zien? Hoe kan interprofessioneel samenwerken verder benut worden? In het introductiegesprek zal besproken worden op welk aspect van de interprofessionele samenwerking jij wilt reflecteren tijdens deze stage. Dit onderwerp komt dan in de (tussentijdse) evaluatie aan bod.  

Beoordeling
Er wordt uitgegaan van EPA-bekwaamheidsniveau 4 voor de algemene leerdoelen. De kinderendocrinologische expertisezorg valt niet onder deze EPA, voor dit onderdeel kan maximaal EPA-bekwaamheidsniveau 3 behaald worden. Dit wordt aan het begin van de stage ook formeel besproken. Tevens worden afspraken gemaakt over de persoonlijke leerdoelen en verbeterpunten. Halverwege de stage worden de stagedoelen formeel besproken evenals de persoonlijke leerdoelen en verbeterpunten. Hierbij kun jij en je supervisor van tevoren aangeven of deze doelstellingen behaald (lijken te gaan) worden, en zo niet, waarom niet. Ook wordt tijdens deze bespreking een pad afgesproken om deze doelen alsnog te behalen, of, indien alle doelen gehaald zijn, worden nieuwe doelstellingen geformuleerd. Aan het einde van de stage vindt opnieuw een formele evaluatie plaats. Van alle formele gesprekken wordt verwacht dat je een kort verslag maakt, wat opgenomen wordt in je portfolio.

Tot slot
Het is mogelijk de profileringsstage kinderendocrinologie in parttime dienstverband (minimaal 80%) te volgen. Verder is het mogelijk deze stage te combineren met een stage in het Kinder Diabetes Centrum Nijmegen (zie stageplan kinderdiabeteszorg). Daarnaast kunnen afspraken gemaakt worden inzake het doen van algemene diensten. Compensatie hiervan vindt in onderling overleg plaats.

Samenwerkende instellingen
Radboudumc
Alle opleidingsonderdelen in deze instelling