terug

Differentiatiestage Allergologie/klinische immunologie

Klinische immunologie & allergologie

Duur
24 maanden
Wat gaat de aios leren?

De allergoloog / klinisch immunoloog heeft een diepgaande kennis betreffende opbouw en functie van het normale immuunsysteem en de pathofysiologie van ziekten die voortkomen uit een verstoring hiervan. Hij/zij bezit expertise op het gebied van de behandeling van immunologisch gemedieerde aandoeningen en heeft inzicht in - en ervaring met - immuunmodulerende therapieën. Tevens bezit hij/zij kennis van allergische reacties in verschillende orgaansystemen en de daarbij behorende specifieke kennis van inhalatie-, voedsel-, beroeps-, geneesmiddelen- en insecten allergenen. Hij/zij heeft specifieke deskundigheid op het gebied van immunologische/allergologische laboratoriumdiagnostiek, daartoe gebruikte technieken en interpretatie van verkregen uitslagen met betrekking tot de klinische vraagstelling. Ook bezit hij/zij kennis van uitvoering en interpretatie van allergische provocatietests. Hij/zij is een discussiepartner van andere differentiaties (infectieziekten, nefrologie, vasculaire geneeskunde, hematologie en endocrinologie) en specialismen waar regelmatig om klinisch-immunologische-allergologische expertise wordt gevraagd, zoals de longziekten, neurologie, reumatologie, dermatologie, cardiologie, oogheelkunde , KNO-heelkunde.

Hoe ga ik leren?

De differentiatie omvat de volgende onderdelen:

  1. Een stage van 10 maanden waarin klinische en poliklinische werkzaamheden worden verricht op het gebied van klinische immunologie. Met name betreft het de diagnostiek en behandeling van immunologisch gemedieerde aandoeningen zoals immuundeficiënties en systeemziekten zoals auto-immuunziekten en vasculitiden. Tijdens deze periode doet de differentiant gedurende de gehele periode poliklinische en consultatieve werkzaamheden op het gebied van klinische immunologie. Met betrekking tot immuundeficiëntie scholing bestaat de mogelijkheid gedurende 4 maanden extra scholing te verkrijgen in kinderimmunologie door middel van één of twee dagdelen poli immuundeficiëntie / autoinflammatoire ziekten en/of stamceltransplantaties voor immunologische ziekten. Voorts is er gedurende de laatste 2 maanden van deze periode mogelijkheid voor supervisie van de dagelijkse zorg van de opgenomen patiënten. Tijdens de differentiatie wordt verspreid, overeenkomstig een duur van 8 weken, stage gevolgd op het medisch immunologisch laboratorium om vertrouwd te raken met laboratoriumtechnieken en laboratoriumdiagnostiek van klinisch-immunologische aandoeningen alsook met de monitoring van immunomodulatoire therapieën. Ook zal tijdens deze stage regulier 2 wekelijks kleinschalig immunologisch onderwijs worden gegeven, samen met de aios reumatologie. Dit omvat 6 maanden van basisimmunologie en 6 maanden van ziektegebonden immunologische onderwerpen. Gedurende deze stage wordt tevens een dagdeel per week besteed aan poliklinische werkzaamheden op de afdeling allergologie van de dermatologie in het UMC Utrecht (prof. dr. A. Knulst). Deze stage wordt aangeboden om ervaring in twee verschillende allergologische centra te bieden en academische accenten, naast de primaire internistisch allergologische opleiding in het Diakonessenhuis.
  2. Een stage van 10 maanden waarin ervaring wordt opgedaan met diagnostiek en behandeling van patiënten met allergische aandoeningen in het Diakonessenhuis. Gedurende deze stage zullen ook consultatieve werkzaamheden op het gebied van de allergologie worden verricht. Tevens wordt gedurende de hele poliklinische fase van de opleiding een intensief contact met de allergologische functieafdeling gerealiseerd. In deze periode zal ook door samenwerking met de kinderarts-allergoloog kennis worden opgedaan van allergologische problematiek op de kinderleeftijd. Gedurende deze 10 maanden stage zal tevens een dagdeel per week worden besteed aan poliklinische werkzaamheden op de afdeling immunologie (in het UMC Utrecht). Gedurende deze periode loopt de aios allergologie/immunologie tevens stage op de afdeling dermatologie en de afdeling keel-, neus- en oorheelkunde (beide met een totale duur van 2 tot 4 weken).
  3. De resterende 4 maanden kunnen naar keuze op de volgende wijze worden ingevuld: 4 maanden extra allergologie; 4 maanden extra klinische immunologie; 4 maanden transplantatie-immunologie. Voor diegenen die gedurende de vooropleiding geen gelegenheid hebben gehad om zich te bekwamen in de reumatologie of infectieziekten bestaat er ook de mogelijkheid om een 4 maanden durende reumatologie of infectieziekten stage te doen.

Show-and-tell

In Utrecht is de opleiding tot internist allergoloog/immunoloog ingebed in 2 ziekenhuizen: klinische immunologie in het UMC Utrecht en allergologie in het Diakonessenhuis.

In het UMC Utrecht is klinische immunologie onderdeel van de afdeling reumatologie & klinische immunologie binnen de Divisie Interne Geneeskunde en Dermatologie (DIGD), en maakt deel uit van het speerpunt immunologie en infectie (I&I). Dit speerpunt is een van de zes speerpunten die het UMC Utrecht heeft beschreven als gebieden voor snelle implementatie van zorgvernieuwing, om wetenschap en patiënt dichter bij elkaar brengen. Met dit speerpunt wil het UMC Utrecht de behandeling van patiënten met aandoeningen van het afweersysteem verbeteren door multidisciplinaire zorg met hoogstaand onderzoek en onderwijs te integreren. Het Laboratorium voor Translationele immunologie (LTI) is onderdeel van het speerpunt I&I en omvat zowel diagnostiek als research. De drie hoofdthema’s van onderzoek binnen het LTI zijn inflammatie, immuundeficiëntie en tumorimmunologie. Binnen het LTI werken vooraanstaande onderzoeksgroepen en worden interacties met de immunologische patiëntcohorten geïntensiveerd. In het UMC Utrecht is de allergologische zorg en onderzoek van oudsher gelokaliseerd op de afdeling dermatologie, welke ook geïntegreerd is in het speerpunt I&I. Deze omgeving biedt ruimschoots mogelijkheden voor wetenschappelijk geïnteresseerde aios in de differentiatie om onderzoek te doen, naast alle klinische facetten van de immunologische praktijk.

Voor het tot stand brengen van een volwaardige differentiatie allergologie / klinische immunologie, is er een samenwerking tussen het UMC Utrecht en het Diakonessenhuis, waarbij de allergologische scholing primair plaatsvindt in het Diakonessenhuis. Op de poliklinische afdeling allergologie (drs. Ž. Tempels-Pavlica, medisch/RVE manager) vindt ten aanzien van de zorg voor patiënten met allergologische aandoeningen nauwe samenwerking plaats met de afdelingen dermatologie, longziekten, KNO, kindergeneeskunde en oogheelkunde. Er is tevens een kinderarts-allergoloog werkzaam. Er wordt zeer uitgebreide zorg geboden op alle gebieden van allergologie (rhinoconjuctivitis, astma, voedselallergie, geneesmiddelenallergie, insectengifallergie, e.d.). Binnen het Diakonessenhuis is een allergiecentrum tot stand gebracht dat tot doel heeft wetenschap, patiëntenzorg en onderwijs te bundelen en kennisuitwisseling te optimaliseren. Deelnemers aan dit centrum zijn: de afdelingen allergologie, dermatologie, KNO, longziekten, Kindergeneeskunde, diëtetiek en medische psychologie. Binnen de afdeling werken 1 internist-allergoloog, 1 kinderarts-allergoloog en een verpleegkundige specialist i.o. De afdeling is zeer actief in het verzorgen van nascholingen op het gebied van allergologie zowel binnen als buiten het Diakonessenhuis. Daarnaast verzorgt de afdeling allergologie een facultatieve stage respiratoire allergologie voor aios longziekten (Antonius Ziekenhuis Nieuwegein).

De internist-klinisch immunologen en –allergologen hebben 4 maal per jaar een gezamenlijke opleidingsvergadering en refereeravond, samen met de dermatoloog van het opleidingsteam, en de opleiders hebben maandelijks overleg over de gezamenlijke opleiding. Daarnaast sluiten zij aan bij de maandelijkse allergie centrum bijeenkomst die is georganiseerd door en voor onderzoekers, dermatologen, kinderarts-allergologen en kinderarts-longartsen met interesse in allergologie.

Samenwerkende instellingen
Diakonessenhuis Utrecht/Zeist
Alle opleidingsonderdelen in deze instelling