terug

Differentiatiestage Kinderdiabetes

Kinderdiabetologie

Duur
6 maanden
Wat gaat de aios leren?

Waarom een profileringsstage in de kinderdiabetologie?
Diabetes mellitus is een aandoening die toeneemt in frequentie en op steeds jongere leeftijd. Recente technische ontwikkelingen hebben een betere controle en behandeling mogelijk gemaakt, waarmee risico’s op lange termijn complicaties kunnen worden gereduceerd en een betere kwaliteit van leven kan worden gewaarborgd. Ondanks deze technische vooruitgang blijft diabetes een zeer belastende chronische aandoening voor het kind en zijn omgeving. Een beter inzicht in de pathofysiologie van diabetes en de huidige ontwikkelingen in de diagnostiek en behandeling zijn van belang voor elke (algemeen) kinderarts. De vele raakvlakken met de algemene kindergeneeskunde en de zorg voor een kind met een chronisch progressieve aandoening zijn interessant voor elke assistent in opleiding.

Waarom kinderdiabetologie in het KDCN?
Onze kinderdiabeteszorg is georganiseerd in het Kinder Diabetes Centrum Nijmegen (KDCN, www.kdcn.nl), een samenwerkingsverband  tussen het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis en het Radboudumc te Nijmegen. Deze samenwerkingsvorm is uniek in Nederland omdat vanuit beide centra ervaring en kennis wordt ingebracht t.a.v. patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek. De fulltime multidisciplinaire zorg wordt momenteel geleverd door een enthousiaste groep van 1 kinderarts-endocrinoloog, 1 kinderarts-diabetoloog, een internist-diabetoloog, een fellow kinderendocrinologie,  1 verpleegkundig specialist en 3 kinderdiabetesverpleegkundigen, diëtistes, kinderpsychologen en doktersassistentes.

Wat is onze patiëntenpopulatie?
In ons centrum worden ongeveer 300 kinderen en jongeren met diabetes mellitus behandeld. Dit betreft met name patiënten met diabetes mellitus type 1. Verder behandelen we kinderen met erfelijke vormen van diabetes mellitus (MODY), cystic fibrosis gerelateerde diabetes en diabetes mellitus type 2. 
In het KDCN wordt tweede en derde lijns zorg geleverd. De tertiaire zorg bestaat met name uit de zorg rondom patiënten met ernstige psychosociale problematiek. Verder krijgen wij verwijzingen vanuit de tweede lijn in verband met moeilijk instelbare diabetes, ernstige lipohypo- of hypertrofie of een overgevoeligheid of juist ongevoeligheid voor subcutane insuline. Een aantal van onze patiënten hebben multiple auto-immuunpathologie, zoals bijvoorbeeld een Hashimoto thyreoïditis of morbus Addison, naast de diabetes.

Hoe kan de KDCN module gecombineerd worden met andere modules?
De kinderdiabetesstage kan gecombineerd worden met andere stages in het CWZ of het Radboudumc (kinderendocrinologie), wat de mogelijkheid biedt voor een meer algemeen oriënterende stage of een meer subspecialistische stage. Combinatie is mogelijk met één van de volgende stages:

  • supervisiestage algemene kindergeneeskunde (CWZ)
  • verdiepingsstage kinderlongziekten (CWZ)
  • profileringsstage kinderendocrinologie (Radboudumc)

Voor details wordt verwezen naar de betreffende stagebeschrijvingen.
 

Wat zijn onze belangrijkste speerpunten?
Een belangrijk speerpunt binnen het KDCN is de behandeling van kinderen met diabetes en daarbij psychosociale problematiek.  Hiervoor bestaan diverse goede samenwerkingsverbanden in de regio, zoals met Pluryn, Karakter en Entrea.
Een ander speerpunt binnen ons centrum is de digitale behandeling van jongeren met diabetes mellitus. Sinds 2009 vindt, naast de reguliere behandeling, een web-based behandeling plaats via ‘het Suikerplein’. Deze ontwikkeling is mogelijk gemaakt met behulp van financiering vanuit het Diabetes Fonds en is opgezet in samenwerking met de afdeling Medische Psychologie van het Radboudumc. Momenteel is binnen het Suikerplein een hernieuwde psychosociale screening opgezet onder de naam Suikercompas 2.0. Evaluatie-onderzoek wordt momenteel opgezet.
Een ander belangrijk project binnen het KDCN is het gebruik en verdere ontwikkeling van ons “diabetesgroeimodel” en de daar aan gekoppelde oudercursus “Los Vast”. De cursus “Los Vast” is ontwikkeld voor ouders van kinderen met type 1 diabetes: https://www.diabetesgroeimodel.nl.  In deze cursus krijgen ouders handvatten aangereikt om hun kind op een positieve en respectvolle manier te coachen in de diabeteszorg.
Deze cursus heeft al diverse maatschappelijke prijzen gewonnen en zal in de komende jaren formeel geëvalueerd worden door een wetenschappelijke evaluatiestudie, waarvoor onlangs een onderzoeker is aangesteld.
Verder bestaat een nauwe samenwerking met de afdeling Interne Geneeskunde van het CWZ en Radboudumc in het kader van transitiezorg en er is een apart transitie poliklinisch spreekuur. Er zijn vergevorderde plannen deze transitiezorg uit te breiden met een adolescentenspreekuur boven de 18 jaar.
Momenteel wordt er gewerkt aan een nieuwe, innovatieve polistructuur, waarbij er meer zorg op maat geboden wordt.

Hoe is de zorg binnen het KDCN georganiseerd?
Alle moderne diagnostische en therapeutische mogelijkheden staan ons ter beschikking, zoals point of care HbA1c meting, insulinepomptherapie, al of niet in combinatie metContinue Glucose Monitoring (CGM) en de zeer actuele hybrid-closed-loop systemen worden bij ons ingezet. Nieuwe technologische ontwikkelingen worden bij ons nauwgezet gevolgd en altijd snel ingezet indien beschikbaar. De web-based behandeling wordt aangeboden via ‘het Suikerplein’ en er bestaat een jaarlijkse, elektronische, psychosociale screening.
Wekelijks hebben wij 3 à 4 poliklinische multidisciplinaire spreekuren, waarin in ieder geval de kinderarts(-endocrinoloog) en de kinderdiabetesverpleegkundige (kDVK) deelnemen. Daarnaast participeren diëtiste en kinderpsycholoog regelmatig in de spreekuren en zijn er groepsconsulten.
Poliklinische zorg bestaat uit poliklinische spreekuren, telefonische spreekuren en het beantwoorden van vragen en het interpreteren van glucosecurves/ CGM uitdraaien via Suikerplein. De klinische zorg vindt plaats op de kinderafdeling van het CWZ. Op deze afdeling is ruime ervaring bij verpleging en artsen met de opvang van kinderen met een diabetische keto-acidose, subcutane insuline pomptherapie en chronische ontregeling, met name bij jongeren met acceptatie en integratieproblematiek.

Wie zijn wij?
Uiteraard zul je begeleid worden door alle kinderartsen uit ons team. Afhankelijk van de gekozen gekoppelde module, zul je een vaste kinderarts-endocrinoloog als aanspreekpunt toegewezen krijgen vanuit het Radboudumc of CWZ.

Info over het KDCN is te vinden op www.kdcn.nl
Info over het CWZ is te vinden op www.cwz.nl en https://www.cwz.nl/patient/specialismen/kindergeneeskunde
Info over het Radboudumc is te vinden op www.Radboudumc.nl en www.Radboudumc.nl/kinderziekenhuis

 

Hoe ga ik leren?

Wat kun je als arts-assistent betekenen binnen onze afdeling?
Kinderdiabetologie is vooral een poliklinisch vak. Je zult participeren in het behandelteam en je bent betrokken bij de poliklinische zorg. Multidisciplinaire besprekingen zijn gekoppeld aan de poliklinische spreekuren en er zijn regelmatig groepsconsulten gepland waar je aan deel kunt nemen. Het is leerzaam om samen met de diabetesverpleegkundigen patiënten te zien op de verpleegkundige spreekuren en gezamenlijk e-mails, “Suikerplein” vragen en telefonische vragen te beantwoorden. Hierbij leer je actief mee te denken met ouders en patiënten om tot een betere instelling te komen en insulinetherapie te verbeteren.
Het is mogelijk eventuele nieuwe patiënten zelfstandig onder supervisie te zien. Ook heb je een consultatieve functie voor de opgenomen kinderen op de kinderafdeling. Tweewekelijks is er een groot multidisciplinair overleg waarin patiënten, protocollen, logistiek e.d. besproken worden.
Gedurende de KDCN stage zal je 2-4 dagdelen in de week binnen de kinderdiabeteszorg actief zijn. Het accent hierin bepaal je samen met je begeleidende kinderarts-endocrinoloog en is mede afhankelijk van de tweede module die je kiest.
Tevens verwachten we dat je een casus beschrijft, bijvoorbeeld in de vorm van een artikel of poster en participeert in kinderendocrinologisch onderwijs. Afhankelijk van het accent dat je kiest binnen de kinderdiabetologie, de duur van je stage en je profiel, zal vooraf besproken worden wat het aandeel van ieder onderdeel binnen de stage is.

Wat zijn de leerdoelen van de profileringsstage kinderdiabetologie?
Het algemene leerdoel is het zelfstandig kunnen diagnosticeren en behandelen van  kinderen met diabetes mellitus.

Na de stage ben je in staat tot (EPA niveau 4):

  • Het behandelen van een kind met een diabetische keto-acidose en het starten van insuline behandeling bij een nieuw gediagnosticeerde patiënt met diabetes mellitus
  • Het adequaat opvangen van een hypoglycemie bij een patiënt met diabetes.
  • Adequaat advies geven bij hyperglycemie en dreigende keto-acidose
     

En heb je kennis genomen van (EPA niveau 3-4):

  • de beginselen van insulinebehandeling en insuline pomptherapie.
  • de beginselen van Continue Glucose Monitoring en hybrid-closed-loop systemen
  • vroege en late complicaties en co-morbiditeit bij diabetes mellitus
  • achtergronden en implicaties van de verschillende vormen van diabetes mellitus
  • mogelijke psychosociale problematiek bij kinderen met DM en hun omgeving

Beoordeling
Er wordt uitgegaan van supervisie op maat volgens de EPA/JCI criteria. Dit wordt aan het begin van de stage formeel met de aios besproken. Er worden afspraken gemaakt over de persoonlijke leerdoelen en verbeterpunten. Halverwege de stage worden de stagedoelen formeel besproken evenals de persoonlijke leerdoelen en verbeterpunten. Hierbij kun jij als aios,  als ook de supervisor van tevoren aangeven of deze doelstellingen behaald (lijken te gaan) worden, en zo niet, waarom niet. Ook wordt tijdens deze bespreking een pad afgesproken om deze doelen alsnog te behalen, of, indien alle doelen gehaald zijn, worden nieuwe doelstellingen geformuleerd. Aan het einde van de stage vindt opnieuw een formele evaluatie plaats. Van alle formele gesprekken wordt verwacht dat je een kort verslag gemaakt, wat opgenomen wordt in je portfolio.

Tot slot
Het is mogelijk de verdiepingsstage kinderdiabetologie in parttime dienstverband (minimaal 20%-40%) te volgen, waarbij de overige tijd ingevuld wordt met een 2e stage (zie boven). Daarnaast kunnen afspraken gemaakt worden inzake het doen van algemene diensten. Compensatie hiervan vindt in onderling overleg plaats.
Tijdens de verdiepingsstage is het gewenst dat je participeert in het onderwijs op het gebied van de kinderdiabetes.

Samenwerkende instellingen
Radboudumc
Alle opleidingsonderdelen in deze instelling