terug

Differentiatiestage Urogynaecologie/bekkenbodem

Urogynaecologie

Duur
12 maanden
Wat gaat de aios leren?

Uitgangspunten
Een differentiatie stage Urogynaecologie is bedoeld voor alle AIOS die zich in een toekomstig samenwerkingsverband willen toeleggen op het aandachtsgebied urogynaecologie en tevens als voorbereiding op een fellowship urogynaecologie.

De differentiatiestage urogynaecologie borduurt voort op de basis EPA ‘Prolaps- en bekkenbodemklachten’

  • De ijkpunten voor zelfstandigheidsniveaus eerste vier jaar opleiding van basis EPA ‘Prolaps- en bekkenbodemklachten’ zijn behaald. Daar waar competenties uit deze EPA nog niet op niveau zijn, zullen deze nog ingepast worden in het differentiatieplan
  • 1/3e tot 2/3e (60%) deel van tijd is ingeruimd voor differentietaken, afhankelijk van het individueel opleidingsplan van de AIOS
  • Er wordt gewerkt naar uitbreiding van competenties en verrichtingen op niveau 2 (zonder supervisie) voor specifieke urogynaecologische verrichtingen die buiten de scope van de basis EPA ‘Prolaps- en bekkenbodemklachten’ vallen. Daarnaast wordt ook gewerkt naar het behalen van niveau 3 (superviserende rol) voor eerder behaalde niveau 2 competentie

Over het Amphia bekkenbodemcentrum
Het bekkenbodemcentrum werd opgericht in 2010 door de gynaecologen en urologen van het Amphia. Het centrum vormt een aparte zorgkern en is een van de eerste centra op dit specialisatiegebied in Nederland.

Het doel van ons centrum is om afwijkingen in de functie van de bekkenbodem van de patiënt te verhelpen, op een voor de patiënt zo efficiënt mogelijke manier door korte lijnen tussen de betrokken specialismen.

In juli 2019 kregen we het predicaat STZ topklinisch zorgcentrum. Zorg is topklinisch als er (boven)regionale excellente patiëntenzorg is, voldoende opleidingsmogelijkheden bestaan, zorginnovatie plaatsvindt en regelmatig aantoonbaar wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan door de specialist(en). Deze erkenning wordt door een onafhankelijke commissie toegekend.

Wij zijn een groep gynaecologen met aandachtsgebied urogynaecologie met extra oog voor bekkenbodempijn, triggerpoints, en kans post-operatieve complicaties. Er is veel aandacht voor conservatieve zorg. We zijn een centrum waar vrouwen met complexe bekkenbodem- en pijnproblematiek worden gezien en behandeld. Er bestaat een samenwerking met diverse specialisten zoals anesthesie, urologie, MDL, colorectale chirurgie, seksuologie, bekkenfysiotherapie. Ook minder voorkomende behandelingen zoals de Burch colposuspensie, Bulkamid, Neurostimulatie voor blaasproblematiek en vaginale implantatiechirurgie zijn bij ons mogelijk. Wij ontvangen meerdere second opinions (regio Rotterdam/ Zeeland) of verwijzingen voor pijnbehandelingen en/of implantatiechirurgie. Bij complexe problematiek en ook na totaalruptuur wordt de 3D/4D bekkenbodemechografie actief ingezet.

Sinds een aantal jaar onderhoudt het Amphia bekkenbodemcentrum een goede en nauwe samenwerking met de kaderhuisartsen urogynaecologie aangesloten bij de Zorggroep Regio Oosterhout & Omstreken (Zorroo). De niet-complexe urogynaecologie wordt in deze regio gezien door deze kaderhuisarts met wie wij op regelmatige basis overleg hebben.

We nemen momenteel een voortrekkersrol aan voor het opzetten van een regionaal netwerk in ZuidWestNederland en participeren actief in regio overleg Brabant-Limburg. We vinden het belangrijk om gemotiveerde toekomstige collega’s goed op te leiden en vanuit ons eigen centrum onderzoek op te zetten alsook te participeren in landelijk gedragen onderzoeksprojecten. Een van onze eigen onderzoekslijnen is urogynaecologische zorg voor de patiënte met peripartum bekkenbodemschade.

Hoe ga ik leren?

Wat heeft het Amphia bekkenbodemcentrum te bieden aan de AIOS?

  • Maatwerk: het ontwikkelen van een holistische kijk op bekkenbodemproblematiek waarbij de AIOS het gesprek, onderzoek en behandelplan leert afstemmen op elke individuele patiënte en haar wensen en omstandigheden.
  • Conservatieve behandelopties (bekkenfysiotherapie, pessarium, medicatie, leefstijl, voeding)
  • Chirurgische behandelopties van prolaps en incontinentie
    • Klassieke prolapsplastieken (voor- en achterwand, vaginale enterocele plastiek, perineumplastiek, introïtusplastiek, colpocleisis cf. Lefort + perineumplastiek cf. Labhart)
    • Site-specific prolapsplastieken (voor-en achterwand)
    • Voorwandplastiek m.b.v. vaginale mesh (i.h.k.v. Callistar studie)
    • Vaginale middelste compartiment suspensie technieken (Sacrospinale fixatie (SSF) van uterus of vaginatop, SSF met mesh i.h.k.v. SDI studie, Manchester-Fothergil operatie, vaginale uterus extirpatie met hoge sacro-uteriene ligament suspensie)
    • Incontinentiechirurgie (TOT, minisling, laparotomische Burch operatie, Bulkamid)
    • (Assistentie bij) laparoscopische prolaps ingrepen (laparoscopische sacrocolpopexie, robot-geassisteerde laparoscopische sacrocolpopexie, laparoscopische rectopexie in samenwerking met colorectaal chirurg) of laparoscopische ligamentsuspensie
  • Seksuologische problemen leren signaleren en seksuologische anamnese afnemen, informeren over therapeutische mogelijkheden en eenvoudige seksuologische behandelingen leren toepassen
    • Mogelijkheid om deel te nemen aan het seksuologie spreekuur van dr. S. Lunshof, Gynaecoloog-Seksuoloog
  • Kennisnemen van de diagnostiek en behandelopties van functionele colorectale problematiek (outlet obstipatie, fecale incontinentie)
  • Kennismaken met percutane nervus tibialis zenuwstimulatie (PTNS) en intravesicale botulinetoxine injecties en begrip van het werkingsmechanisme
  • Kennisnemen van de diagnostiek, indicatiestelling en behandelopties van chronische buik-en bekkenpijnsyndromen (o.a. pudendus neuralgie, ACNES, piriformis syndroom)
    • Deelname aan MDO-Pijn in samenwerking met de anesthesiologen van de Pijn poli
    • Behandeling d.m.v. nervus pudendus blokkade, ACNES blokkade
  • Multidisciplinaire samenwerking met urologie, MDL, colorectale chirurgie, bekkenfysiotherapie, seksuologie en actieve deelname aan MDO’s
  • Leren coachen en superviseren van coassistenten, ANIOS, collega AIOS, etc.
  • Ontwikkelen van ‘clinical leadership’ o.a. door voorzitten MDO urogyn.
  • Participeren in wetenschappelijk onderzoek van eigen bodem en landelijk.

Het maken van een differentiatieplan
De AIOS is “in the lead”. In afstemming met de opleiders zal een differentiatieplan opgesteld worden met onderdelen waarin verdieping gezocht wordt. Consolidatie dan wel verbetering van de basisvaardigheden alsook het ontwikkelen van een superviserende rol op basis EPA’s zullen worden gedefinieerd, waarbij de 5 EPA bouwstenen worden opgenomen:

  • Toepassen van kennis
  • Verrichtingen & handelingen
  • Patiënt gecentreerde zorgverlening
  • Werken in teamverband
  • Functioneren in en verbeteren van de organisatie van zorg

Op basis van het differentiatieplan zal een persoonlijk rooster worden samengesteld, waarbij je wekelijks ingedeeld zult worden op de polikliniek bekkenbodem, bekkenbodem OK, stage momenten buiten het subspecialisme triage en verloskamers. Je zult meedraaien in het dienst rooster van de arts-assistenten, waarbij wordt gestreefd naar een dienstpercentage van 20%.

Op het bekkenbodemcentrum in het Amphia zul je begeleid wordt door 4 gynaecologen met aandachtsgebied urogynaecologie (dr. L. de Jong-Speksnijder, drs. J. van Bavel, drs. E. Reynaers en dr. M. Kerkhof, geregistreerd urogynaecoloog) en 1 gynaecoloog-seksuoloog (dr. S. Lunshof). Allen zijn nauw betrokken bij jouw ontwikkeling. Er is een goede samenwerking met de urologen, continentie verpleegkundigen, bekkenfysiotherapeuten, MDL artsen, GE chirurgen, en anaesthesiologen van de pijnpoli. Je krijgt de mogelijkheid om meer inzicht te krijgen in hun kijk op en aanpak van bekkenbodem problemen door korte stage momenten buiten het subspecialisme. Daarnaast krijg je de kans actief deel te nemen aan drie MDO’s: Gynaecologie-urologie-bekkenfysiotherapie (2-wekelijks), Gynaecologie-MDL-GE chirurgie (1 x / 2 maanden), Gynaecologie-anaesthesiologie-pijn (1 x / 3 maanden).

Cursus en nascholing kunnen in overleg ter verdieping gepland worden:

  • AIOS cursus Urogynaecologie Rotterdam
  • Lidmaatschap van Werkgroep bekkenbodem en bezoeken van voor- en of najaar symposium is verplicht
  • Bezoek EUGA of IUGA of ICS
  • Sultan OASIS cursus
  • Andere cursus/congres passend bij differentiatie
  • Medisch leiderschap
  • Ziekenhuis management.

Het ontwikkelen van persoonlijk en medisch leiderschap wordt gestimuleerd. De leerdoelen op vlak van de verschillende niet-klinische competenties worden in onderling overleg met de AIOS individueel afgestemd.

 
Show-and-tell

Tijdens je differentiatiejaar staan onderstaande thema’s centraal. Hierbij enkele voorbeelden van hoe we deze thema’s concreet vorm kunnen geven in de medische praktijk

Bevlogen zijn, bevlogen blijven
In het Amphia en binnen onze vakgroep is veel aandacht voor de persoon achter de dokter. Standaard onderdelen van de opleiding/differentiatie zijn het zelfsturend leren, mentor en intervisie. Tevens is er een mogelijkheid tot verdere persoonlijke ontwikkeling bijvoorbeeld via coaching traject, cursus medisch leiderschap of mindfulness. Tevens zal vanuit het ziekenhuis zelf diverse trainingen worden georganiseerd t.a.v. werkplezier en werkbalans.

Netwerkgeneeskunde voor specifieke doelgroepen
Lidmaatschap van de landelijke werkgroep bekkenbodem stellen we verplicht, alsook deelname aan het voor- en/of najaar symposium van de WBB. Bovengenoemde cursus en nascholing kunnen in overleg ter verdieping gepland worden. Daarnaast krijg je een actieve rol in de organisatie van de jaarlijkse refereeravond voor de bekkenfysiotherapeuten in de regio. We betrekken je daarnaast graag in het integreren van goede bekkenbodemzorg in de verloskunde binnen de kaders van ons verloskundig samenwerkingsverband met de 1e lijn (Annature).

Organisatie gebonden zorg
We verwachten van je dat je vakoverstijgend gaat meedenken in de organisatie van zorg, het uitwerken van zorgpaden en het verbeteren van patiënten informatie. Daarnaast krijg je -indien gewenst- de kans je te verdiepen in de organisatie en financieringen binnen het MSBA. Maar ook op kleinere schaal verwachten we dat je interesse ontwikkelt in capaciteitsvraagstukken en roostering, mede met het oog op het creëren van je eigen leermomenten.

Kennis en innovatie
Je krijgt de mogelijkheid om actief te participeren in lokaal en landelijk onderzoek, maar we moedigen eigen initiatieven in deze richting ook zeker aan. Indien gewenst en haalbaar kun je bij ons een leercurve maken in de 3D bekkenbodem echografie.

Uitwerking van onderdelen van een EPA welke je kunt gebruiken bij het samenstellen van je differentiatieplan

1. Toepassen kennis

De AIOS heeft aan het einde van de stage minimaal supervisieniveau 2 bereikt (= geen supervisie, tenzij op verzoek) op alle onderstaande items.

  • Begeleiding van patiënten met enkelvoudige en multipele bekkenbodem problemen, opstellen van een behandelplan cf. de nieuwste inzichten en op maat
  • Afnemen van een gestandaardiseerde urogynaecologische anamnese
  • Gebruik en interpretatie van gevalideerde standaard vragenlijsten voor urogynaecologische problematiek (vragenlijst WBB, PFDI-20, PISQ-IR, Frailty index).
  • Gestandaardiseerd bekkenbodem onderzoek, o.a. POP-Q en globale beoordeling bekkenbodemspierfunctie en trigger point onderzoek
  • Adequaat gebruik echoscopische diagnostiek: transvaginaal en transperineaal
    • 3D bekkenbodem echografie (supervisieniveau einde stage: veel – weinig supervisie)
  • Het verrichten van cystoscopisch onderzoek (supervisieniveau einde stage: weinig supervisie)
  • Kennis van en globaal interpreteren urodynamisch onderzoek en flowmetrie
  • Kennis van evidence-based urogynaecologische richtlijnen
  • Kennis van lokaal ontwikkelde protocollen
  • Vaardigheid ontwikkelen in adequate ‘shared decision making’ met gebruik van laatste evidence based kennis en opstellen van een zorgplan op maat
  • Kennis van gangbare bekkenfysiotherapeutische behandelingen en een stage bezoek brengen aan een samenwerkende bekkenfysiotherapeutische praktijk.
  • Zelfstandige indicatiestelling, aanmeten, plaatsen en follow-up pessarium
  • Kennis van (contra-)indicaties en werkingsmechanisme medicamenteuze behandelingen van urine-incontinentie

2. Verrichtingen en handelingen

Ingreep

Supervisieniveau einde stage

Voorwandplastiek

  • Klassiek
  • Site specific

 

Geen supervisie

Weinig – geen supervisie

Achterwandplastiek

  • Klassiek
  • Site specific

 

Geen supervisie

Geen supervisie

Enteroceleplastiek

Weinig supervisie

Perineumplastiek

Geen supervisie

Colpocleisis

Geen supervisie

Sacrospinale fixatie

Geen supervisie

Gemodificeerde manchester fothergill

Geen supervisie

Vaginale uterus extirpatie + HSUS

Weinig – veel supervisie

Mid urethrale sling chirurgie

Veel supervisie

Vaginale implantaat chirurgie

Assisterend

Laparoscopische implantaat chirurgie

Assisterend

3. Patiënt gecentreerde zorgverlening

  • Behandeling van patiënten met complexe en/of gecombineerde bekkenbodemproblematiek
  • Maatwerk: het ontwikkelen van een holistische kijk op bekkenbodem problematiek waarbij de AIOS het gesprek, onderzoek en behandelplan leert afstemmen op elke individuele patiënte en haar wensen en omstandigheden.
  • Toepassen principes van gedeelde besluitvorming
  • Waken voor overbehandeling
  • Omgaan met complicaties.
  • Actieve deelname MDO Gynaecologie-urologie-bekkenfysiotherapie (2 wekelijks), Gynaecologie-MDL-GE chirurgie (1 x / 2 maanden), Gynaecologie-anaesthesiologie-pijn (1 x / 3 maanden)

4. Werken in teamverband

  • Van de differentiant wordt verwacht om deel te nemen aan de avond-, nacht- en weekenddiensten ter consolidatie van de obstetrische vaardigheden als ook supervisie taken overdag.
  • Het leren naleven van het hoofdbehandelaarschap
  • Klinische lessen aan verpleging en doktersassistentes
  • Ontwikkelen van superviserende rol naar jongere collega ’s
  • Samenwerken met het OK-team en (bekkenbodem-) team op de polikliniek
  • Samenwerken met het multidisciplinaire behandelteam (en actieve rol multidisciplinair overleg)
  • Kennis over welke aanvullende hulpverleners te consulteren bij specifieke (gecompliceerde) problemen
  • Planning / tijdsbewaking op polikliniek en OK
  • Aanspreekpunt voor vragen collega-zorgverleners over urogynaecologische problematiek

5. Functioneren in en verbeteren van organisatie

  • Kennis van huidige ontwikkelingen op urogynaecologisch gebied
  • Toepassen principes van evidence-based medicine en value based health care
  • Contact met relevante (externe) partners (huisarts, bekkenfysiotherapeut, collega-specialisten binnen en buiten de eigen kliniek)
  • Het helpen het updaten van folders, richtlijnen en protocollen.
  • Registreren, interpreteren en gebruiken van informatie uit complicatieregistratie
  • Kennis van en actieve deelname aan urogynaecologische Consortium studies
  • We moedigen de AIOS aan om naast de klinische werkzaamheden ook een wetenschappelijk en/of organisatorisch project op te pakken tijdens het differentiatiejaar. Een plan wordt in overleg opgesteld. Eigen input en initiatief wordt hierbij aangemoedigd.
  • Voordracht / PICO over urogynaecologisch onderwerp
  • Actieve deelname regionaal overleg met andere centra en met samenwerkende bekkenfysiotherapeuten/huisartsen/gespecialiseerd verpleegkundigen

Meer informatie op bekkenbodemwijzer.nl
Meer algemene informatie over de EPA-differentiatie urogynaecologie en over de 3 supervisie niveaus is te vinden via onderstaande link: https://bekkenbodemwijzer.nl/wp-content/uploads/Raamwerk-regionale-vertaling-LOGO-EPA- differentiatie-urogynaecologie-def.pdf

Image
Samenwerkende instellingen
Erasmus Medisch Centrum
Alle opleidingsonderdelen in deze instelling