Differentiatiestage Obstetrische anesthesiologie

1. Doel:

Internationaal, en ook steeds meer op landelijk niveau, is de betrokkenheid van anesthesiologen bij de zorg voor obstetrische patiënten toegenomen, zowel in academische als algemene ziekenhuizen.

Het gaat hier om peripartum pijnbestrijding, peripartum en perioperatieve zorg voor de zwangere, zorg voor de vrouw met een gecompliceerde zwangerschap, bevalling of kraambed en zorg voor de pasgeborene.

Na het volgen van de stage is de AIOS als professional zelfstandig in staat peripartum pijnbestrijding uit te voeren, spoedeisende zorg te verlenen aan patiënten met peripartum problemen/complicaties en het pre-, per- en post operatieve beleid te structureren en uit te voeren aangaande de obstetrische anesthesie.

De stage heeft nadrukkelijk een invulling en karakter dat zich ook uitstrekt buiten de operatiekamer.

2. Invulling van de stage:

• Peripartum pijnbestrijding

  • onder indirecte supervisie epidurale analgesie uitvoeren bij de partus

  • begeleiden remifentanil sedatie bij de partus

  • pijnbestrijding/sedatie bij eerstelijnsbevalling met Entonox (lachgas)

  • pijnbestrijding bij zwangerschapsafbreking/IUVD

  • op de hoogte zijn van richtlijnen en protocollen met betrekking tot peripartum pijnbestrijding. Zo nodig bijdrage leveren aan updates van protocollen.

  • begrip van afwegingen rondom pijnbestrijding bij de partus
    

• Peripartum en perioperatieve zorg voor de zwangere

  • principes van anesthesie in de obstetrie (de fysiologie van de zwangerschap, anesthesie technieken bij sectio caesarea, speciale voorzorgen) kennen en toepassen in de praktijk

  • CTG module volgen

  • meelopen op afdeling Obstetrie

  • begrip krijgen van obstetrische diagnostiek en besluitvorming rondom PIH/PE/HELLP, prematuriteit, complexe graviditeiten. Dit met extra aandacht voor acute beslismomenten (fluxus, foetale nood etc) en bij pijnverzoeken (VO maar achterhoofd achterligging, stuitbevalling etc).

  • preoperatieve screening van zwangeren uitvoeren

  • MDO-OA voorbereiden en bijwonen

  • voert onder (in)directe supervisie, een regionale of algehele anesthesie bij een (on)geplande sectio caesarea uit

  • voert onder (in)directe supervisie, een (regionale of) algehele anesthesie bij overige obstetrische ingrepen uit

  • postoperatieve pijnstillingsbeleid bepalen

  • protocollen obstetrische anesthesie kennen. Zo nodig bijdrage leveren aan updates van protocollen
    

• Zorg voor de zwangere met gecompliceerde bevalling of kraambed

  • meelopen op afdeling Obstetrie
  • doet kennis op over morbiditeit en mortaliteit in het kraambed
  • in-house MOET sessie bijwonen (Management of Obstetric Emergencies Training)
    

• Zorg voor de pasgeborene

  • doen van of meekijken met de opvang van de pasgeborene op de verloskamer en operatiekamer, gesuperviseerd door de neonatologie
  • kennis van neonatale outcome in relatie tot prematuriteit, Apgar-scores, MBO etc
  • vervolgen van opgevangen premature neonaten op de NICU.

  • deelname aan les(sen) neonatale reanimatie.
    

• Thema uit de obstetrie uitdiepen en protocol van maken, voordracht over houden of artikel over schrijven.
• Mogelijkheid tot participatie in audit of researchproject

3. Wat is de rol van de AIOS Anesthesiologie op de afdeling Obstetrie?:

• Gedurende de stage is de AIOS werkzaam op de verloskamers, de afdeling Obstetrische High Care en maakt patiënten besprekingen, overdrachten en grote visites mee.
• Gedurende de gehele module is de AIOS het eerste aanspreekpunt voor de obstetrie voor pijnbestrijding tijdens de baring en alle operatieve verloskundige ingrepen, inclusief de postoperatieve pijn.
• De rode draad gedurende de module blijft het vormen van begrip voor alle obstetrische aspecten peripartum en peri-operatief en vaardigheid in anesthesiologisch handelen in deze setting.
• Tijdens de module wordt de AIOS nauw betrokken bij de preoperatieve screening voor de zwangeren.

4. Extra:

• Een stage neonatologie op de NICU inplannen.
• Specifieke spreekuren bijwonen:

  • coap-spreekuur voor vruchtwaterpuncties en vlokkentesten

  • PREE-spreekuur voor counseling op het gebied van Prenatale Diagnostiek

  • Geavanceerd Ultrasound Onderzoek spreekuur.

  • Speciaal cardiologie-spreekuur

  • Speciaal nefrologie-spreekuur

5. COMPETENTIES specifiek uitgewerkt voor stage OA UMCU

5.1 Medisch handelen

• Bij patiënten met co-morbiditeit heeft de specialist inzicht in behandelwijze en consequenties voor anesthesiologisch ingrijpen.

• Heeft kennis van pathofysiologische stoornissen in de foeto-maternale gaswisseling en de invloed van comorbiditeit op deze gaswisseling.

• Heeft kennis van door co-morbiditeit beïnvloede veranderingen in de farmacodynamiek en -kinetiek van anesthetica, placentaire farmacologie en placentaire passage van anesthetica

• Heeft kennis van obstetrische medicatie en interacties met anesthetica: tocolytica, vaatverwijders, beta-blokkers, magnesium, uterotonica, PG-varianten.

• Heeft kennis van farmaco-penetratie in borstvoeding.

• Formuleert per- en postoperatief anesthesiologisch beleid op de verloskamer, OK of IC.

• Heeft basale kennis van CTG-monitoring: baseline variabiliteit, late en variabele deceleraties. Kan na anesthesiologische interventie CTG verandering op juiste wijze interpreteren.

• Heeft basale kennis van intra-partum monitoring: intra-uteriene drukmeting, Minimaal Bloed Onderzoek (MBO)

• Beoordeelt post-partum de navelstreng bloedgasanalyse en de APGAR-score op de juiste wijze.

• Kent bij foetale nood de keuzecriteria aangaande de anesthesietechniek.

• Kan fluxus post partum opvangen.

• Is in staat adequate opvang van de neonaat uit te voeren

• Kan deze kennis onderwijzen aan collega´s.

• Handelt consulten en preoperatieve beoordelingen zelfstandig af.

• Bepaalt binnen de grenzen van de eigen competentie, zelfstandig het pre-, per- en postoperatief beleid op de OK, verkoeverkamer en IC van de obstetrische patiënt.

• Herkent en behandelt, binnen de grenzen van de eigen competentie, zelfstandig complicaties.

  5.2 Communicatie

• Neemt deel aan (multidisciplinair) overleg tussen gynaecologen, neonatologen, anesthesioloog en intensivisten.

• Zorgt voor adequate schriftelijke vastlegging en correspondentie met andere disciplines.

• Consulteert waar nodig de collegae van andere disciplines.

  5.3 Kennis en wetenschap

• Draagt actief bij aan kennis overdracht d.m.v. onderwijsactiviteiten aan collegae, verpleegkundigen, paramedici, studenten en vroedvrouwen.

• Neemt deel aan complicatiebesprekingen, refereeravonden, wetenschappelijke voordrachten.

  5.4 Maatschappelijk handelen

• Documenteert incidenten, fouten en complicaties aangaande de obstetrische anesthesie en maakt waar nodig melding.

  5.5 Organisatie

• Is bekend met organisatiestructuur van de Nederlandse Verloskunde. Kent de verschillen t.o.v. de internationale situatie m.b.t. de eerstelijns bevalling o.l.v. huisarts of vroedvrouw en de consequenties daarvan voor de praktijkvoering.

• Structureert pijnbestrijding postoperatief en tijdens de bevalling. Is in staat op de verloskamers randvoorwaarden te scheppen voor verantwoorde neuraxiale blokkade.