AIOS kunnen in de laatste fase van hun opleiding met behulp van differentiatiestages hun aandachtsgebied verdiepen. In het OOR Oost Nederland is het complete aanbod van differentiatiestages beschikbaar. Er is een laagdrempelige samenwerking tussen de drie opleidingsziekenhuizen waarbij we binnen sommige stages nadrukkelijk complementair aan elkaar zijn. Kijk ook op het aanbod van het Rijnstate Ziekenhuis in Arnhem en het RadboudUMCin Nijmegen! Een opleiding tot longarts in de regio Nijmegen-Arnhem biedt alle aspecten van dit prachtige vak.
Het doel van deze stage is :
het verkrijgen van inzicht in de verschillende aspecten van slaap gerelateerde ademhalingsstoornissen.Basiskennis en vaardigheden van de diagnostiek en behandeling van het obstructief slaapapneusyndroom (OSAS) dienen reeds aanwezig te zijn.
De AIOS dient tijdens de verdiepingsstage uitvoerig kennis te vergaren op het gebied van de diagnostiek en behandeling van:
- Gecompliceerd OSAS
- Centraal slaapapneusyndroom (CSAS) en complex slaapapneusyndroom (CXSAS)
- (niet volledig NIV-afhankelijke) hypoventilatiesyndromen
- Niet-respiratoir bepaalde slaapstoornissen
- Kennis nemen van slaapstoornissen anders dan respiratoire
Stagebegeleiders: Y. Berk, somnoloog en dr. R. Janssen
De verdiepingsstage is opgebouwd uit vier modules waarvan drie van de vier aanwezig dienen te zijn in het opleidingscentrum. In het CWZ zijn alle modules te volgen, behoudens module 3 (deze ten dele).
Inhoud en uitvoering:
Module 1, gecompliceerd OSAS.
- De AIOS leert een uitgebreide anamnese te voeren gericht op slaapstoornissen, adequaat lichamelijk onderzoek te verrichten, en relevant aanvullend onderzoek aan te vragen.
Uitvoering: 2 slaapspreekuren per week onder supervisie longarts met aandachtsgebied slaapgeneeskunde
- De AIOS is in staat om een differentiaal diagnose op te stellen
Uitvoering: 2 slaapspreekuren per week onder supervisie
- De AIOS verdiept zich in de algemene slaapgeneeskunde
Uitvoering: lezen ESRS boek slaapstoornissen, NVALT richtlijn OSAS, bijwonen MDO (1x per 2 weken, di 12.15-13.00uur)
- De AIOS verdiept zich in de klinisch bewaakte polysomnografie en de polygrafie
Uitvoering: meekijken bij aansluiten P(S)G, mede beoordelen PSG met longarts en slaapconsulenten (1 dagdeel per week); 2e helft stage zelfstandig beoordelen polygrafieen en polysomnografieen (n = 20/wk)
- De AIOS neemt actief deel aan het MDO op het gebied van slaap gerelateerde ademhalingsstoornissen
Uitvoering: bijwonen alle MDO’s en inbrengen van eigen patiënten; laatste 3 maanden van de stage voorzitten van het MDO en notuleren
- De AIOS neemt deel aan een cursussen en (internationale) congressen op het gebied van slaap gerelateerde ademhalingsstoornissen
Uitvoering: deelnemen aan slaapcursus der lage landen Antwerpen, Sleep & breathing of ESRS congres
- De AIOS neemt deel aan SAS
Uitvoering: bijwonen vergaderingen
- De AIOS is in staat om CPAP en BPAP klinisch in te stellen
Uitvoering: bij klinische patiënten die ingesteld moeten worden wordt AIOS betrokken door slaapconsulent
- De AIOS is in staat om een behandeling met MRA te initiëren onder supervisie van een centrum. Dit kan het eigen opleidingscentrum zijn.
Uitvoering: met supervisor wordt per patiënt behandelplan gemaakt; aanvraag wordt geschreven, AIOS neemt deel aan overlegmomenten met tandarts
- De AIOS is in staat diagnostiek te verrichten en een behandeling te initiëren bij CPAP intolerante patiënten.
Uitvoering: 2 slaapspreekuren per week, overleg met supervisor over complexe patiënten
Module 2, CSAS en CXSAS.
- De AIOS is in staat diagnostiek te verrichten naar- en een behandeling in te stellen bij:
o CSAS
o CPAP geïnduceerd CSAS
o mixed slaapapneusyndroom met residuaal CSAS.
Uitvoering: 2 slaapspreekuren per week en bijwonen MDO
Module 3, (niet volledig NIV-afhankelijke) hypoventilatiesyndromen.
- De AIOS is in staat diagnostiek te verrichten naar- en een behandeling in te stellen bij:
o obesitashypoventilatie syndroom (OHS)
o Pickwick syndroom (= OSAS met OHS)
o COPD met chronische respiratoire insufficiëntie
o overlapsyndroom COPD en OSAS
o NMD
o kyphoscoliose
o overige hypoventilatiesyndromen.
Uitvoering: Deze module is niet in het CWZ uitvoerbaar, behoudens OSAS met OHS en OSAS met COPD. Er is een nauwe samenwerking met het CTB Utrecht voor het instellen van de andere patiëntencategorie op (nachtelijke) thuisbeademing. Patiënten worden alternerend bij het CTB en in het CWZ ter controle gezien. Een stage van 1-2 weken bij het CTB behoort tot de mogelijkheden.
Module 4, niet-respiratoir bepaalde slaapstoornissen.
- De AIOS is in staat diagnostiek te verrichten naar de overige slaapstoornissen:
o insomnie
o narcolepsie en andere vormen van hypersomnie
o slaapgerelateerde bewegingsstoornissen
o circadiane-slaapstoornissen
o parasomnie
Uitvoering: slaapspreekuur 2x per week, bijwonen MDO, bestuderen literatuur; meelopen met KNF laboranten (MSLT, actigrafie, beoordelen PSG’s) en spreekuur slaapneuroloog, cursussen, meelopen slaaptherapeut
Het CWZ een geaccrediteerd algemeen slaapcentrum. Derhalve worden niet alleen respiratoire slaapstoornissen maar alle slaapstoornissen gediagnosticeerd en, multidisciplinair, behandeld.
Er zijn 4 longartsen betrokken bij het slaapcentrum, waarvan 2 somnologen. We zien ongeveer 2000 nieuwe patienten per jaar. Er is een 2 wekelijks MDO met longartsen, KNO arts, neuroloog, slaaptherapeut en slaapverpleegkundigen.
Belangstellenden worden verzocht contact op te nemen met Dr. J.P. Janssen, opleider longziekten a.i. CWZ, j.janssen@cwz.nl, 024-3658728, secr 024-3658755.
Info over het CWZ is te vinden op www.cwz.nl en www.cwz.nl/patient/specialismen/longziekten
Info over het UMCN is te vinden op www.umcn.nl en www.umcn.nl/longziekten
Info over het Rijnstate is te vinden op www.rijnstate.nl en www.rijnstate.nl/web/Longgeneeskunde-1.htm
