terug

Differentiatiestage Infectieziekten

Kinderinfectieziekten, -immunologie en -reumatologie

Duur
6 maanden
Wat gaat de aios leren?

Waarom een profileringsstage kinderinfectieziekten, -immunologuie en -reumatologie?
Kinderen met infecties en koorts vormen een belangrijk onderdeel van het werk van elke kinderarts. Goede diagnostische kennis van infecties en ontstekingsziekten, het kunnen formuleren van rationeel antibioticum beleid en kennis van werking en bijwerking van immuunsuppressiva zijn waardevol. Primaire immuundeficiënties (PID) presenteren veelal met infecties en PID's vertonen frequent overlap met autoimmuun en autoinflammatoire ziekten waardoor het logisch is de vakgebieden in een stage te combineren.

Waarom een profileringsstage binnen de kinderreumatologie?
Kinderen presenteren zich vaak met problemen van het bewegingsapparaat. Denk maar aan mank lopen, rugklachten of chronische pijn en vermoeidheid. Tijdens de opleiding tot kinderarts kom je dit tijdens de reguliere stages echter maar beperkt tegen. Wanneer moet je nu aan een inflammatoir reumatische ziekte denken en wanneer kun je beter doorverwijzen naar de orthopeed of misschien wel de revalidatie arts? Tijdens deze profileringsstage leer je onderscheid maken tussen inflammatoir reumatische klachten en non-inflammatoire klachten van het bewegingsapparaat.

Daarnaast zul je kennis maken met de systemische auto-immuunziekten en met auto-inflammatoire ziekten. Wanneer moet je bij aanhoudend koorts nu aan een reumatische ziekte denken en wanneer is het zinvol om een ANA te prikken?

Waarom kinderinfectieziekten, -immunologie en -reumatologie in het Amalia kinderziekenhuis Radboudumc Nijmegen?
Wij zijn twee subafdelingen met vijf enthousiaste subspecialisten, ieder met onze eigen aandachtsgebieden. Verder werken er twee verpleegkundig specialisten in onze teams. Onze werkzaamheden zijn stevig ingebed in het ziekenhuis waarbij we samenwerken met de laboratoria medische microbiologie, laboratorium medische immunologie en genetica. Wij maken deel uit van het Amalia Kinderziekenhuis, het Radboudumc Expertisecentrum Immuundeficiëntie en Autoinflammatie (REIA), het Radboudumc Centrum voor Infectieziekten (RCI) en Sint Maartens Kinderkliniek (SMKK).

In de Sint Maartens Kinderkliniek in Boxmeer is er een speciale polikliniek voor kinderen met problemen van het bewegingsapparaat opgericht. De kinderreumatoloog doet daar gecombineerd spreekuur met de kinderorthopeed en revalidatie arts. Hierdoor kunnen patiënten indien mogelijk direct multidisciplinair besproken worden.
In het Amalia kinderziekenhuis worden kinderreumatologische patiënten met auto-immuunziekten en auto-inflammatoire ziekten gezien. Met name op het gebied van auto-inflammatoire ziekten en auto-immuun huidaandoeningen is er veel expertise. Een keer per maand wordt er een gecombineerd spreekuur samen met de dermatoloog gehouden.

Wat is onze patiëntenpopulatie?
Onze patiëntenpopulatie bestaat onder andere uit:

  • kinderen met ernstige infecties (o.a. tuberculose, gecompliceerde osteomyelitis, lymfadenitis, congenitale infecties, HIV)
  • patiënten met verdenking op dan wel bewezen primaire immuundeficiënties (humorale, cellulaire, gecombineerde, fagocytaire, syndromale en overige afweerstoornissen)
  • patiënten met vragen rondom vaccinatie (reizigersvaccinaties als vaccinaties bij patiënten met immuunsupressiva en/of afweerstoornis)
  • patiënten met ernstige infecties op PICU/NICU
  • patiënten met jeugdreuma of andere reumatologische aandoeningen  (chronisch pijnsyndroom, lymeartritis, reactieve artritis, hypermobiliteit, acuut reuma)
  • patiënten met systemische auto-immuunziekten (SLE, juveniele dermatomyositis, Sjögren, sclerodermie, MCTD)
  • patiënten met vasculitis (Kawasaki, PAN, GPA, EGPA, HSP)
  • patiënten met auto-inflammatoire ziektebeelden (systemische JIA, periodieke koortssyndromen, juveniele sarcoïdose, CRMO)  
  • patiënten met auto-immuun huidaandoeningen (cutane LE, lineaire sclerodermie, psoriasis)
  • patiënten met chronische uveïtis

Transitiezorg, thuisbehandeling en multidisciplinaire zorg zijn een vast onderdeel van onze (poli)klinische zorg.
Tevens is er een intensieve samenwerking met de afdeling genetica, medische microbiologie, interne geneeskunde en dermatologie geconcentreerd in maandelijkse MDO’s en participatie in ziekenhuisbrede overleg en beleidsorganen zoals de Antibiotica commissie, de Ziekenhuis Infectiecommissie, het MDO schimmeloverleg binnen het Center of Expertise in Mycology Radboudumc/CWZ (ERMC), het MRSA overleg en het HIV overleg.

Wat zijn de belangrijkste speerpunten binnen de kinderreumatologie?

  • Jeugdreuma (JIA)
  • Chronisch pijnsyndroom; lokaal netwerk chronisch pijnsyndroom en samenwerking met kinderrevalidatie geneeskunde
  • Auto-inflammatoire ziekten
  • Auto-immuun huidaandoeningen
     

Wat zijn de belangrijkste speerpunten binnen de kinderinfectieziekten, -immunologie?

  • Primaire immuundeficiënties:
  • Invasieve schimmelinfecties:
  • Lymfadenopathie en mycobacteriële infecties
  • Neonatale infecties
  • Antibiotic stewardship
     
Hoe ga ik leren?

Wat zijn de leerdoelen van de stage?
Kinderreumatologie

  • het herkennen en diagnosticeren van de meeste voorkomende auto-immuun en auto-inflammatoire aandoeningen op de kinderleeftijd
  • het diagnosticeren van non-inflammatoire pijnklachten aan het bewegingsapparaat
  • het verrichten van het lichamelijk onderzoek van het bewegingsapparaat
  • de behandeling van jeugdreuma en andere auto-immuunaandoeningen
  • voorschrijven en omgaan met DMARDS en biologicals: werking, mogelijke bijwerkingen en benodigde controles
  • de specifieke problematiek rond kinderen met chronische ziekte
  • chronisch pijn en de (multidisciplinaire) behandelmogelijkheden
  • het doen van gewrichtspuncties
  • het gericht aanvragen en interpreteren van auto-immuundiagnostiek
  • het gericht aanvragen en interpreteren van radiologische diagnostiek
  • interprofessionele samenwerking:
    multidisciplinair spreekuur samen met de dermatologie
    uitbreiden kennis van kinderdermatologische aandoeningen met focus op immuungemedieerde huidziekten
    uitbreiden kennis van therapeutisch arsenaal van de dermatoloog.
     

Kinderinfectieziekten, -immunologie

  • kennis van de epidemiologie van de meest voorkomende bacteriële en virale infecties bij kinderen en het komen tot een voorstel voor empirische therapie
  • het aanvragen van de juiste diagnostiek (en de waarde van deze diagnostiek) om de meest voorkomende bacteriële en virale infecties bij kinderen te diagnosticeren in nauwe samenspraak en samenwerking met de medisch microbioloog
  • toepassen van basiskennis in specifieke infectiecases: opportunistische, nosocomiale en congenitale infecties
  • toepassen van een rationeel antibioticabeleid en inzicht hebben in antibiotic stewardship programma’s door deelname aan het stewardship team overleg
  • kunnen uitleggen van preventieve behandelingen van specifieke infectieziekten inclusief het Rijks vaccinatie programma
  • herkennen van recidiverende, abnormaal verlopende of ongewone infecties en daarbij een stappenplan kunnen opstellen op grond van kennis van de benodigde afweermechanismen
  • de resultaten van screenend immunologisch onderzoek kunnen interpreteren in overleg en samenwerking met de medisch immunoloog: immuunglobulinen, leukocyten differentiatie, antistof respons tegen vaccinaties en doorgemaakte infecties
  • op basis van klinische presentatie herkennen van primaire immuundeficiënties en classificatie hiervan.
     

Voor de individuele arts-assistent bestaat de mogelijkheid zich binnen deze verdiepingsstage verder te verdiepen in een specifiek ziektebeeld aan de hand van casuïstiek leidend tot een presentatie en/of  artikel in een peer-reviewed tijdschrift en/of om een evidence based protocol of richtlijn te schrijven. Ook participatie in lopend (inter)nationaal onderzoek is mogelijk.

Hoe ziet het weekprogramma eruit?
Er kan gekozen worden voor 2 afgebakende periodes van 3 maanden voor zowel kinderinectiologie/-immunologie als kinderreumatologie. Onderstaande planning kan dan gevolgd worden. Voor de individuele aios kan ook een programma op maat gemaakt worden, waarbij de twee stages meer in elkaar vervlochten zijn of er specifieke nadruk op bepaalde onderdelen wordt gelegd.

Kinderreumatologie

  1. zelfstandig spreekuur in Sint Maartenskliniek Boxmeer voor nieuwe en controle patiënten (1 à 2 keer per week);
  2. meedraaien in het spreekuur in het Amalia (1 keer per 2 weken);
  3. uitvoeren van consulten bij patiënten die klinisch opgenomen zijn in het Amalia;
  4. vervolgen van de patiënten die de dagbehandeling van het Amalia bezoeken voor de toediening van gammaglobulines of biologicals;
  5. bijwonen van het dermatologie/reumatologie spreekuur in het Amalia;
  6. dragen dienstsein kinderreumatologie (overdag) voor consulten van collega’s uit het land.
     

Daarnaast woon je de volgende besprekingen bij:

  • de wekelijkse reumatologie polikliniekbespreking (videoconferencing)
  • maandelijks MDO met kinderorthopeed (Boxmeer)
  • maandelijks radiologie bespreking (Boxmeer)
  • maandelijks immunologie bespreking (Radboudumc)
  • maandelijks immuno-genetica bespreking (Radboudumc)
  • maandelijks overleg met wisselende shared care centra in de regio (videoconferencing)
     

Weekindeling; wanneer ben je waar?
Maandag: Radboudumc (op afstand werk voor Sint Maartenskliniek)
Dinsdag: Sint Maartenskliniek Boxmeer
Woensdag: Radboudumc (op afstand werk voor Sint Maartenskliniek)
Donderdag: 1e, 3e, 5e van de maand Radboudumc, 2e en 4e van de maand Sint Maartenskliniek Boxmeer.
Vrijdag: Radboudumc (op afstand werk voor Sint Maartenskliniek)

Het is ook mogelijk een laboratoriumstage immunologie van 1 week te volgen.
Voor het weekprogramma van de kinderinfectieziekten, -immunologie zie de bijlage.

Evaluatie en toetsing
Er wordt uitgegaan van supervisie op maat volgens de EPA/JCI criteria. Dit wordt aan het begin van de stage formeel besproken. Tevens worden afspraken gemaakt over de persoonlijke leerdoelen en verbeterpunten. Halverwege de stage wordt dit geëvalueerd en geven zowel de arts-assistent als ook de supervisor aan of deze doelstellingen behaald (lijken te gaan) worden, en zo niet, waarom niet. Ook wordt tijdens deze bespreking een pad afgesproken om deze doelen alsnog te halen, of, indien alle doelen gehaald zijn, worden nieuwe doelstellingen geformuleerd. De stage wordt afgesloten met een gesprek met het direct verantwoordelijke staflid, waarbij het handelen en functioneren van de arts-assistent wordt besproken. Verder worden er een minimaal 1 CAT en minimaal 2 KPB’s gedaan.
Daarnaast wordt er van de aios verwacht om zich binnen deze profileringsstage verder te verdiepen in een specifiek ziektebeeld aan de hand van casuïstiek leidend tot een presentatie op een nationale of internationale bijeenkomst en/of artikel in een peer-reviewed tijdschrift en/of om een evidence based protocol of richtlijn te schrijven. Ook participatie in lopend (inter)nationaal onderzoek is mogelijk.

Tot slot
In overleg bestaat de mogelijkheid deze stage parttime te volgen (minimaal 60%). Er zijn geen aparte diensten voor de kinderreumatologie.

Show-and-tell

Wie zijn wij?

  • Dr. Ellen Schatorjé, kinderarts-reumatoloog/immunoloog
  • Drs. Esther Hoppenreis, kinderarts-reumatoloog/immunoloog
  • Drs. Koen van Aerde, kinderarts infectioloog/immunoloog
  • Dr. Stefanie Henriet, kinderarts infectioloog/immunoloog
  • Dr. Kim Stol, kinderarts infectioloog/immunoloog
  • Mevr. Riet Strik-Albers, verpleegkundig specialist infectieziekten/immunologie
  • Mevr. Lucy Gossens, verpleegkundig specialist immunologie/reumatologie
     
Samenwerkende instellingen
Radboudumc
Alle opleidingsonderdelen in deze instelling